Arbitrage
Recht laten spreken kan op verschillende manieren.
Kies zelf de manier.
Wat is abritage?
Arbitrage is een alternatieve manier van conflictoplossing waarbij partijen overeenkomen om een conflict aan een arbiter (soort privé-rechter) voor te leggen, die over dit geschil zal oordelen. Daar waar een bemiddelaar geen oordeel velt, is dat dus wel het geval met een arbiter. De arbiter beslist over het geschil.
Een arbitrageovereenkomst is een overeenkomst waarbij partijen afspreken om een betwisting die tussen hen ontstaan is of kan ontstaan met betrekking tot een bepaalde juridische verhouding, aan arbitrage te onderwerpen.
Deze arbitrageovereenkomst hoeft niets meer te zijn dan een in welbepaalde zin geformuleerde clausule, zoals:
“Partijen komen uitdrukkelijk overeen dat alle geschillen in verband met deze overeenkomst zullen beslecht worden door arbitrage overeenkomstig de Wet op de Arbitrage (artikelen 1676-1723 Ger.W.)".
Bij deze duiden partijen advocaat Claudy De Ganck, arbiter, met kantoor te 1860 Meise, Vilvoordsesteenweg 101, aan, of ingeval van diens afwezigheid door ziekte of overmacht een door haar aangestelde vervanger, die overeenkomstig de bepalingen van de Wet op de Arbitrage en het van toepassing zijnde procedurereglement of de vast te leggen akte van opdracht, het geschil in eerste en laatste aanleg zal beslechten.”
Er bestaan ook diverse nationale en internationale instanties die optreden als arbitrage-instantie en van zodra zij aangesteld worden, één of meerdere onder hun leden als arbiter aanstellen. Zo is Claudy De Ganck in hoedanigheid van arbiter aangesloten bij de VZW Kamer van Arbitrage en Bemiddeling vzw.
Links:
Wet op de arbitrage
Welke geschillen komen in aanmerking?
Ieder geschil van vermogensrechtelijke aard kan het voorwerp van een arbitrage uitmaken. Doch ook niet-vermogensrechtelijke geschillen die vatbaar zijn voor dading, kunnen eveneens het voorwerp van arbitrage uitmaken (Artikel 1676§1 Ger. W.).
Een dading is een overeenkomst waarbij partijen een betwisting beëindigen of voorkomen met wederkerige toestemmingen.
Deze definitie dekt een zeer brede lading, gezien dit betekent dat voor elk probleem waaromtrent partijen gerechtigd zijn een akkoord af te sluiten, een bemiddeling kan worden opgestart.
Enkel welbepaalde materies die de openbare orde raken zijn niet arbitreerbaar (vb. adoptie, bewindvoering,...) of kunnen niet voorafgaandelijk aan het geschil aan arbitrage worden onderworpen (vb. nieuwe contracten woninghuur, appartementsrecht…)
Wie kan als arbiter optreden?
Ieder geschil van vermogensrechtelijke aard kan het voorwerp van een arbitrage uitmaken. Doch ook niet-vermogensrechtelijke geschillen die vatbaar zijn voor dading, kunnen eveneens het voorwerp van arbitrage uitmaken (Artikel 1676§1 Ger. W.).
Een dading is een overeenkomst waarbij partijen een betwisting beëindigen of voorkomen met wederkerige toestemmingen.
Deze definitie dekt een zeer brede lading, gezien dit betekent dat voor elk probleem waaromtrent partijen gerechtigd zijn een akkoord af te sluiten, een bemiddeling kan worden opgestart.
Enkel welbepaalde materies die de openbare orde raken zijn niet arbitreerbaar (vb. adoptie, bewindvoering,...) of kunnen niet voorafgaandelijk aan het geschil aan arbitrage worden onderworpen (vb. nieuwe contracten woninghuur, appartementsrecht…)
Hoe verloopt een arbitrale procederen
Een arbitrageprocedure kan inzake een heel aantal principes in belangrijke mate vergeleken worden met een procedure voor een overheidsrechter: erkenning van de rechten van de verdediging, bewaken van de tegensprekelijkheid van de procedure, respecteren van de wettelijke bepalingen inzake de materie waarover de betwisting bestaat, respecteren van de openbare orde enz..
Er zijn evenwel een reeks belangrijke verschillen:
-
Locatie van de procedure: de zaak wordt niet behandeld in een openbare zitting waar iedereen kan komen luisteren, maar achter gesloten deuren, meestal in het kantoor van de Arbiter of een door hem ter beschikking gestelde ruimte. Dit heeft als belangrijk voordeel dat de betwisting vertrouwelijk kan worden behandeld, op het door de Arbiter vastgestelde uur. Er dient derhalve niet gedurende uren gewacht te worden en niemand anders dan de partijen zelf mag aanwezig zijn, tenzij uitzonderingen en met toestemming van de partijen.
-
Procedure: Ofwel verloopt de arbitrage overeenkomstig het reglement van de organisatie die de arbiter aanstelt, ofwel dienen partijen een procedurereglement overeen te komen. De Arbiter maakt in dit tweede geval een voorstel over, “akte van opdracht” genaamd.
Partijen worden uitgenodigd op een eerste zitting. Indien slechts één van de partijen de zaak aanhangig maakt, zal de Arbiter de andere partij(en) via een aangetekende zending aanschrijven inzake het verloop van de procedure.
De zaak kan gepleit worden op een zitting zoals bepaald door de Arbiter, maar mits akkoord van alle partijen kan een zaak niet alleen schriftelijk verlopen (geen aanwezigheid ter zitting nodig), maar ook onder bepaalde voorwaarden via video-conferencing.
Enkel indien partijen dit uitdrukkelijk zo hebben voorzien, kan er hoger beroep worden ingesteld tegen een arbitrale uitspraak. Dus doorgaans is een arbitrale uitspraak definitief, en kan deze niet door verzet en hoger beroep op lange termijn uitgerekt worden.
Slechts in zeer specifieke omstandigheden kan een partij de vernietiging van de arbitrale uitspraak vragen. Dit is dus iets anders dan een hoger beroep. Elke partij heeft drie maanden de tijd om dergelijke vernietigingsprocedure voor de Rechtbank van Eerste Aanleg in te stellen.
De omstandigheden waaronder dit kan zijn in hoofdzaak de volgende: ongeldige arbitrageovereenkomst, niet behoorlijke mededeling van de arbitrage, geschil waaromtrent geen arbitrage kon gevoerd worden, geen gemotiveerde uitspraak, foutieve samenstelling van het scheidsgerecht, overschrijding van het scheidsgerecht van diens bevoegdheden, strijdigheid van de uitspraak met de openbare orde.
Gezien het hier om zeer fundamentele vereisten gaat waaraan een arbitrageprocedure moet voldoen, zijn de verbrekingen die bij de rechtbank worden ingeleid en uitgesproken, eerder uitzondering dan regel.
Wat zijn de voor- en nadelen?
Bij abritrage zijn er enkele voor- en nadelen aanwezig, die hieronder opgesomd worden.
Voordelen
-
Snelheid van de procedure.
-
Eenvoudige manier om geschil aanhangig te maken.
-
Vertrouwelijke omgeving.
-
Het rekken van procedures is veel moeilijker.
-
Procedureverloop zeer eenvoudig met het oog op efficiëntie.
Nadelen
-
Kostprijs
-
Dit is evenwel relatief gezien een procedure voor de overheidsrechter eveneens kostelijk is en daarenboven verzets- en beroepsmogelijkheden de mogelijkheid bieden zaken te doen rekken, de erelonen van de raadslieden ondertussen verder oplopen enz. Aan het eind dient dan dikwijls te worden vastgesteld dat een gerechtelijke procedure aanzienlijk duurder is dan een arbitrageprocedure.
-
-
De hoedanigheid van arbiter.
-
Een overheidsrechter is steeds een jurist die ook de eed heeft afgelegd. Een arbiter hoeft geen jurist te zijn en is niet noodgedwongen onderworpen aan deontologische regels. Het is dan ook zeer belangrijk in een arbitrage dat volledig vertrouwen kan worden gelegd in de neutraliteit en onafhankelijkheid van de arbiter. Indien de arbiter een advocaat is, is deze eveneens gebonden aan de deontologische regels die wettelijk worden bepaald.
-
Tarieven
Hoeveel een arbitrage kost is afhankelijk van de arbitrale instantie en/of de arbiter. Sommige arbiters/arbitrageinstanties hanteren een forfait of percentage van de inzet van het dossier, anderen werken aan een uurtarief.
Claudy De Ganck werkt aan een uurtarief van 125 EUR voor burgerlijke geschillen en 150 EUR tot 175 EUR voor commerciële geschillen, afhankelijk van de complexheid van het dossier. Tevens worden de kosten aangerekend die dezelfde zijn als bij een gewoon dossier. De bedragen worden steeds vermeerderd met 21% BTW.
De ereloon-en kostenstaat wordt doorgaans geheel of ten delen ten laste gelegd van de verliezende partij, maar dient geprovisioneerd te worden door de aanleggende partij.